Ogromne koszty światowe związane ze smogiem
Według danych podawanych przez Greenpeace, globalne koszty związane z zanieczyszczeniem powietrza wynoszą 8 miliardów dolarów dziennie (czyli ponad 30 miliardów złotych). W skali roku to aż 2,9 biliona dolarów (w przeliczeniu – 11 bilionów złotych), co stanowi 3,3% światowego PKB. Koszty te związane są m.in. z przedwczesnymi zgonami, chorobami wynikającymi z zanieczyszczenia powietrza oraz absencją w pracy wywołaną chorobami.
Polska w niechlubnej czołówce pod względem kosztów związanych z zanieczyszczeniami powietrza
Polska plasuje się na 12. miejscu w rankingu Greenpeace dotyczącym kosztów związanych ze smogiem. Zanieczyszczenie powietrza kosztuje nasz kraj rocznie między 21 a 38 miliardów dolarów (79-144 miliardów złotych), a najbardziej prawdopodobna wartość to 29 miliardów dolarów (110 miliardów złotych). Oznacza to, że dzienne koszty związane ze smogiem wynoszą 310 milionów złotych.
Ile kosztuje nas smog? Raport Deloitte i Łukasza Adamkiewicza
Szacunki kosztów finansowych związanych ze smogiem w Polsce podane przez Greenpeace są zbliżone do wartości podanych w raportach Deloitte oraz Łukasza Adamkiewicza, członka zespołu doradców w resorcie zdrowia. Adamkiewicz, powołując się na metodologię OECD, Banku Światowego i Unii Europejskiej poinformował, że koszty tzw. niskiej emisji, związane między innymi z leczeniem chorób wywołanych smogiem, czy ze stratą dochodów podczas przebywania na zwolnieniach lekarskich kosztują Polskę rok do roku od 13 do 30 miliardów euro.
„Przeliczając na mieszkańca, to każda osoba dopłaca od 300 do 800 euro rocznie (czyli od 1600 do 3500 złotych) do tego rachunku zewnętrznych kosztów”
– powiedział Łukasz Adamkiewicz.
Oznacza to, że roczne koszty zdrowotne zanieczyszczenia powietrza są wyższe, niż wartość 10-letniego rządowego programu antysmogowego Czyste Powietrze.
Jakie kraje ponoszą największe koszty związane z zanieczyszczeniami powietrza?
W rankingu krajów z największymi kosztami zanieczyszczeń powietrza Polska plasuje się w top 15. Największe koszty ponoszą Chiny, USA, Indie, Niemcy oraz Japonia. Poniżej znajdziecie pełen ranking przygotowany na podstawie szacunków Greenpeace.
- Chiny: 900 miliardów dolarów
- USA: 610 miliardów dolarów
- Indie: 150 miliardów dolarów
- Niemcy: 140 miliardów dolarów
- Japonia: 130 miliardów dolarów
- Rosja: 68 miliardów dolarów
- Wielka Brytania: 66 miliardów dolarów
- Włochy: 61 miliardów dolarów
- Korea Południowa: 56 miliardów dolarów
- Francja: 54 mld miliardów dolarów
- Kanada: 38 mld miliardów dolarów
- Polska oraz Meksyk: po 29 miliardów dolarów
- Hiszpania: 24 miliardy dolarów
- Holandia oraz Turcja: po 21 miliardów dolarów
Dodatkowe koszty, czyli sprawy sądowe przeciwko Polsce
Smog może prowadzić także do innych kosztów, takich jak odszkodowania wynikające z pozwów sądowych. W 2019 roku proces ze Skarbem Państwa dotyczący „niewystarczającej walki ze smogiem” wygrała aktorka Grażyna Wolszczak. Z kolei w 2021 roku zakończyła się trwająca 6 lat walka o sprawiedliwość mieszkańca Rybnika – Oliwiera Palarza, który pozwał Polskę za smog.
„Pozwanie Polski czy Skarbu Państwa za smog to poważna sprawa, ale nie miałem innej możliwości. Przy całkowitej bezczynności państwa w sprawie ochrony powietrza, szary obywatel musi czasami wziąć sprawy w swoje ręce. Ja to zrobiłem”
– mówił Palarz w 2017 roku.
Po 6 latach walki w sądzie Rybniczanin, sąd przyznał mężczyźnie rację i Palarz otrzymał od Skarbu Państwa 30 tysięcy złotych zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych.
Zdrowotne koszty smogu
Nadmierny poziom smogu w powietrzu utrzymujący się przez długi czas prowadzi do przedwczesnych zgonów, redukcji oczekiwanej długości życia oraz różnych chorób, takich jak astma czy cukrzyca. Szacuje się, że w Polsce z powodu zanieczyszczeń powietrza rocznie umiera nawet 45 tysięcy osób.
